متاسفانه صنعت مرغداری ایران در سالیان اخیر هزینه بسیار زیادی را در موضوع آنفولانزای فوق حاد متحمل شده است و با توجه به حساسیت موضوع آنفولانزای فوق حاد پرندگان و تلفات سنگینی که این بیماری به مرغداران کشور وارد می کند .علاوه بر اهمیت مسائل مربوط به امنیت زیستی در پیشگیری از انفولانزا اولویت بعدی که باید مورد توجه قرار گیرد توجه به بنیه پرنده وارتقا سیستم ایمنی نیزبسیار مهم میباشد که برای نیل به این هدف توجه به این نکات لازم و ضروری است :  
1) در مواقع همه گیری بیماری های ویروسی مخصوصاً بیماری های تنفسی بهتر است دمای محیط را بالاتر از ناحیه آسایش پرنده نگه داشت. افزایش 2 درجه ای دما محیط در این مورد می تواند مفید واقع شود .  
2 ) حفظ توازن جمعیت باکتریهای روده با بهره گیری از فیدادتیوها ( افزودنی خوراک ) شایان ذکر میباشد در مواقع بحرانی علاوه بر اسیدفایرها و پربیوتیکها که قابلیت آنچنانی در کنترل بحران داشته حتما از برخی ترکیبات انتی بیوتیکی که بنظر اولویت با مهار کنندههای گِرَم مثبت نظیر تیل مایکوزین و اریترو مایسین وتایلوزین استفاده شود این ترکیبات علاوه بر مهار باکتریهای مولد التهابات روده ( مخصوصا تایلوزین ) با افزایش ترشح سیتوکین در تقویت سیستم ایمنی اثر شایانی دارند زیرا متابولیسم روده بخش عمدهای از توان سیستم ایمنی را در بر میگیرد .       
3 ) انتخاب سبد واکسیناسیون کامل .در ابتدای پرورش با چینش و انتخاب مناسب سبد واکسیناسیون و انجام تدابیر مربوط به مانیتورینگتیتر ،  تیتر مناسب و ایمن برای پرنده تامین گردد. تیترهای برونشیت ونیوکاسلاثرات همپوشانی در مقابل بیماری انفولانزا را دارا هستند و باید با یک برنامه مناسب جهت کنترل بیماری آنفولانزا حتما تیترهای بیماریهای برونشیت و نیوکاسل کنترل گردند .  
4 )استفاده از ترکیبات گیاهی .در مواقع همه گیری استفاده از ترکیبات گیاهی سرخارگل در دان که دارایاثرات فوق العاده ضد ویروسی می باشد و همچنین بهره گیری از اسانسهای گیاهی همچون کاراکرول و تیمول می تواند مفید باشد ودر بازار دارویی ایران هم موجود می باشد .

6 )تامین اسیدآمینه های مورد نیاز بدن پرنده در جیره. به طور کلی برخی از اسیدآمینه ها در بدن طیور تولید نمی شوند و یا بسیار کم تولید می شوند به همین سبب باید اسیدآمینه های مورد نیاز بدن از طریق جیره و آب آشامیدنی تامین گردد . یکی از وظایف اصلی اسیدآمینه ها افزایش سیستم ایمنی و دفاع بدن طیور می باشد . به عنوان مثال کمبود اسید آمینه تروئونین به شدت باعث تضعیف سیستم ایمنی روده می شود و یا اسیدآمینه متیونین و سیستئین از طریق افزایش تیتر آنتی بادی باعث بهبود سیستم ایمنی جوجه های آلوده به ویروس نیوکاسل می شود .         
7 )استفاده از توکسین بایندر .استفاده از توکسین بایندرهای مناسب با منشا مخمری جهت ارتقا ایمنی ( زیرا آفلاتوکسین ها موجب ایجاد اختلال درپاسخ ایمنی سلولی و خونی بدن شده و باعث افزایش حساسیت طیور نسبت به برخی عوامل تنش زای محیطی و فاکتورهای عفونی می شوند علت این امر نیز آتروفی غده تیموس و بورس فابریوس می باشد ).         
8 ) تامین احتیاجات پرنده با عناصر معدنی . استفاده از فرم آلی عناصر معدنی(جهت افزایش جذب روی ، سلنیوم و مس )باعث کنترل محصولات حاصل از پر اکسیداسیون می شود .

9 ) عدم استفاده از چربیهای اشباع .عدم استفاده از چربیهای اشباع و بیکیفیت در جیره چون متابولیتهای حاصل از پر اکسیداسیون چربیها اثر کاملا مخربی بر سیستم ایمنی دارند .
10 ) افزودن ویتامین E و C  مازاد به جیره. ویتامین های E و Cیکی از عوامل تاثیرگذار در تقویت سیستم ایمنی بدن در موارد بیماری ها می باشد . همچنین ویتامین های E و Cمکمل یکدیگر هستند . ( قدرت اثر ویتامین E در کنار سلنیوم افزایش چشمگیری خواهد یافت )   
11 ) کنترل کامل الودگیهای مایکو پلاسمایی .مایکوپلاسماها با فعالیت هایی که در سیستم میزبان انجام می دهند باعث اختلال در عملکرد سیستم میزبان می شوند . همچنین با تولید متابولیت هایی محیط مناسب را برای کشت سایر پاتوژن ها ( بیماری زا ) را فراهم می کنند . به طور مثال مایکوپلاسما ذخایر آرژنین میزبان را مصرف می کنند که این امر ساخت پروتئین میزبان را تحت تاثیر قرار می دهد .    
12 ) واکسیناسیون به موقع پرنده .با واکسیناسیون به موقع در پرورش واعمال مدیرتی ، بیماریهای سرکوبگر سیستم ایمنی مهار می گردد. جهت پرورش موفق از واکسن مناسب گامبورو در ان ایام استفاده نمایید تا کمترین تخلیه لنفوییدی در بورس را ایجاد نماید .
13 ) کنترل بار میکروبی اب اشامیدنی فارم. کیفیت پایین آب آشامیدنی پرنده مخصوصاً سطوح بالای آهن و منگنز باعث افزایش آلودگی های میکروبی می شود . 
14 ) استفاده از ترکیبات شوینده کبد و کلیه . جهت سم زدایی کبد و کلیه بهتر است در طول دوره پرورش از این ترکیبات بهره برد . برای این امر می توان از ترکیبات موجود در بازار استفاده کردو یا  به طور تجربی استفاده از گیاه کاسنی نیز می تواند مفید واقعشود .

دکتر توحید زاهدی - بهار 97 - شرکت دانه تاک