در بوقلمون درجه حرارت بدن بایستی در شرایط متغیر محیطی ثابت بماند. درجه حرارت نرمال بدن بوقلمون 41 تا 2/41 درجه سانتیگراد می باشد. هضم غذا، فرآیند رشد و فعالیت در بوقلمون ایجاد حرارت می کند که دفع این حرارت باید از طریق هدایت گرمایی و انتقال صورت گیرد و وقتی لازم باشد بوقلمون می تواند با له له زدن (نفس نفس زدن) میزان اتلاف حرارتی را به طریق خنک شدن تبخیری افزایش دهد. بازده یا کارایی دفع حرارت بستگی به درجه حرارت محیط و حرکت هوای اطرف پرنده دارد. اتلاف حرارتی از طریق هدایت توسط تراکم گله تحت تاثیر قرار می گیرد و هر چقدر پرندگان نزدیک به یکدیگر باشند دفع حرارتی یکدیگر را بیشتر جذب می کنند. با گردش هوای اطراف، حرارت بدن بوقلمون دفع می شود. بطوریکه می توان درجه حرارت بدنش را به صورت ثابت حفظ کند. گردش هوای اطراف پرنده عامل منفی در کاهش استرس گرمایی است. بنابرین هواکش های با سرعت بالا ترجیح داده می شوند برای همین منظور هواکش های مدور که باعث جریان هوای بالای سر پرندگان می شوند مفید می باشند. روش دوم استفاده از آب با دمای پایین می باشد که یک اثر مثبت در توانایی پرندگان برای خنک کردن خودشان خواهد گذشت که با عایق کردن لوله های آب مصرفی و مخزن آب امکان پذیر میشود.
بوقلمون ها غذای بیشتری را بدون اصلاح درجه حرارت بدنشان مصرف می کنند. در درجه حرارت بالاتر بوقلمون به انرژی کمتری جهت ثابت نگه داشتن درجه حرارت بدنش نیاز دارد بنابراین نسبت مواد مغذی ضروری بایستی کمتر باشد و وقتی آب و هوا گرم است بوقلمون بخاطر جلوگیری از ایجاد حرارت درونی بدن فعالیت کمتری می کند. بنابراین زمان بیشتری را برای خوردن و ایستادن صرف نخواهد کرد. مواد مغذی باید در زمان کمتری مصرف شود. این حالت می تواند با افزایش درصد مواد مغذی در جیره حاصل شود. بنابر این بهترین روش جهت کاهش نسبت مواد مغذی به انرژی، کاهش مقدار انرژی قابل متابولیسم نمی باشد بلکه افزایش مقادیر سایر مواد مغذی است که باعث کاهش ضریب تبدیل غذا می شود.
روش دیگر موجود کاهش مقدار درجه حرارت حاصل از جیره است که توسط بوقلمون مورد هضم قرار می گیرد این روش به موارد زیر خاص می شود.
1. افزایش میزان انرژی خاص از چربی ها، روغن ها نسبت به کربوهیدرات ها
2. کاهش میزان اجزای جیره که فیبر بالایی دارند مثل گندم که حدود 15 % گندم در جیره ها باید لحاظ شود.
3. کاهش مقادیر اضافی نیتروژن دفعی حاصل از درصد کل پروتئین در حالیکه مقادیر اسید آمینه ضروری در حد تعادل باشد. در نتیجه افزودن اسید آمینه دردرجه حرارت بالا یک کاهش محسوس در رشد وجود دارد که این حالت در درجه حرارت پایین مشاهده نمی شود. مانند کاهش مصرف غذا در درجه حرارت بالا مصرف ویتامین ها و مواد مغذی نیز کاهش می یابد. بوقلمون ها قادر به تولید ویتامین c هستند ولی با این وجود توانایی پرندگان در تولید ویتامین c در استرس هایی نظیر درجه حرارت های بالا کاهش می یابد. بنابراین افزودن ویتامین c به جیره بوقلمون ها در آب و هوای گرم مفید می باشد که از طریق آب آشامیدنی تامین شود. با بروز اولین استرس اگر بوقلمون قادر به از دست دادن گرمای بدن بخاطر درجه حرارت بالا محیطی نباشد. هیچ متخصص تغذیه ای قادر به تحریک رشد یا تولید تخم در بوقلمون نخواهد بود. بنابراین بهترین موقع برای دریافت غذای کافی سردترین زمان از روز می باشد و قبل از طلوع آفتاب است
.
دکتر مجید رضایی - تابستان 95